Ο HPV ιός μπορεί να προληφθεί με τους παρακάτω τρόπους:
- Με τον εμβολιασμό έναντι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV, επιτυγχάνεται η πρόληψη κατά της HPV λοίμωξης. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύεται άμεσα και το εμβολιασμένο άτομο αλλά ταυτόχρονα έμμεσα προστατεύει και άλλα άτομα στην κοινότητα, μειώνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης και τη διασπορά του ιού1.
- Με τη συστηματική χρήση προφυλακτικού. Η υιοθέτηση ασφαλέστερων πρακτικών ενισχύει την πρόληψη της διασποράς των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων, ωστόσο παρόλο που η μέθοδος μειώνει τον κίνδυνο, δεν παρέχει πλήρη προστασία για τη μετάδοση του ιού HPV.1
- Με εξετάσεις προληπτικού ελέγχου για τον εντοπισμό του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας: Το Τεστ Παπανικολάου (τεστ ΠΑΠ), το HPV DNA τεστ, η κολποσκόπηση και οι βιοψίες, αποτελούν το σύνολο των εξετάσεων της δευτερογενούς πρόληψης, αλλά δεν προλαμβάνουν την μετάδοση του HPV ιού ή την λοίμωξη.2
Εμβολιασμός , Προφύλαξη & Επίσημες Συστάσεις
Το 9δύναμο εμβόλιο έναντι του ιού HPV που έχει εγκριθεί και διατίθεται στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες παγκοσμίως, ενδείκνυται για την ενεργό ανοσοποίηση ατόμων από την ηλικία των 9 ετών και άνω έναντι των HPV νοσημάτων που προκαλούνται από 9 συγκεκριμένους τύπους HPV (HPV-6, HPV-11, HPV-16, HPV-18, HPV-31, HPV-33, HPV- 45, HPV- 52, HPV- 58)3,9.
Τo 9δύναμο εμβόλιο έναντι του HPV εντάχθηκε στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού (ΕΠΕ) της Ελλάδας το 2017 και συστήνεται για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας καθώς και για την πρόληψη άλλων καρκίνων και καλοήθων νοσημάτων σχετιζόμενων με τον ιό HPV10. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού, ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV πραγματοποιείται δωρεάν σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 9 έως 18 ετών και σε γυναίκες και άνδρες ηλικίας 18 έως 45 ετών που ανήκουν στις ειδικές ομάδες αυξημένου κινδύνου (Πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής ανοσοκαταστολή με επηρεασμένη κυτταρική ή χυμική ανοσία, όπως ανεπάρκειες Β και Τ-κυττάρων, Λοίμωξη HIV, Κακοήθη νεοπλάσματα, Μεταμόσχευση, Αυτοάνοσα νοσήματα, Λήψη ανοσοκατασταλτικής αγωγής, Γυναίκες που είναι ανεμβολίαστες και έχουν υποβληθεί ή πρόκειται να υποβληθούν σε κωνοειδή εκτομή (CIN2), Άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες (MSM).4,13
Γιατί να εμβολιαστούν τα κορίτσια και τα αγόρια στην ηλικία των 9-11 ετών:
- Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού, προτείνει ως ηλικία έναρξης του εμβολιασμού έναντι του ιού HPV τα εννέα (9) έτη με στόχο (α) τη διασφάλιση της βέλτιστης δυνατής ανοσολογικής απάντησης από τον εμβολιασμό και (β) την κατά το δυνατό έγκαιρη προστασία από την έκθεση στον ιό HPV4.
- Η λοίμωξη από τον ιό HPV εκτιμάται ότι προκαλεί περίπου το 5% όλων των καρκίνων παγκοσμίως5.
- Ο ιός HPV είναι η βασική αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.11
- O ιός HPV ευθύνεται για την πρόκληση και άλλων γυναικολογικών καρκίνων, όπως του αιδοίου και του κόλπου σε ποσοστό 70%6.
- Η συντριπτική πλειοψηφία των καρκίνων του πρωκτού οφείλεται στον ιό HPV σε ποσοστό ~91%12.
- Ο HPV ιός είναι υπεύθυνος για την εμφάνιση των γεννητικών κονδυλωμάτων σε άνδρες και γυναίκες σε ποσοστό υψηλότερο από 90%1.
- Δεν υπάρχουν αντίστοιχα καθιερωμένα προγράμματα προληπτικού ελέγχου για τα HPV σχετιζόμενα νοσήματα στους άνδρες ή τις άλλες διάφορες μορφές HPV σχετιζόμενων καρκίνων, πλην των συστάσεων προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες7.
Δεδομένα ασφάλειας του 9δύναμου εμβολίου έναντι του ιού HPV
Όπως όλα τα εμβόλια, έτσι και το αυτό το εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, αν και δεν παρουσιάζονται σε όλους τους ανθρώπους8. Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του 9δύναμου εμβολίου έναντι του ιού HPV έχει μελετηθεί εκτενώς σε περισσότερους από 15.000 άνδρες και γυναίκες8. Συγκεκριμένα, κατά τη χορήγηση του 9δύναμου εμβολίου έναντι του ιού HPV, κάποιοι δεν εμφανίζουν καθόλου ανεπιθύμητες ενέργειες ενώ ορισμένοι αναφέρουν ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες όπως ο πόνος στο χέρι της ένεσης για μια ή δύο ημέρες8.
Πριν λάβετε το εμβόλιο έναντι του HPV απευθυνθείτε στο γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.
Ενημερώστε τον αν έχετε οποιαδήποτε αλλεργία, αιμορραγική διαταραχή, αν πάσχετε από οποιοδήποτε χρόνιο νόσημα που μπορεί να επηρεάζει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, αν υποφέρετε από μία νόσο με υψηλό πυρετό ή αν σε προηγούμενη ένεση του εμβολίου είχατε παρουσιάσει κάποια αλλεργία ή λιποθυμία. Εάν έχετε περαιτέρω απορίες ή εάν παρατηρήσετε κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια, ρωτήστε και ενημερώστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας. Αυτό ισχύει και για κάθε πιθανή ανεπιθύμητη ενέργεια που δεν αναφέρεται στο παραπάνω κείμενο ή στο φύλλο οδηγιών χρήσης του εμβολίου.
Πηγές
- CDC _ Pinkbook _ HPV _ Epidemiology of Vaccine Preventable Diseases https://www.cdc.gov/pinkbook/site.html_Last accessed on 11/2023.↵
- WHO recommends DNA testing as a first-choice screening method for cervical cancer prevention https://www.who.int/europe/news/item/11-09-2021-who-recommends-dna-testing-as-a-first-choice-screening-method-for-cervical-cancer-prevention. Last accessed on 11/2023.↵
- de Sanjosé S, et al. Burden of Human Papillomavirus (HPV)-Related Cancers Attributable to HPVs 6/11/16/18/31/33/45/52 and 58. JNCI Cancer Spectr. 2019 Jan 7;2(4):pky045.↵
- Σύσταση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για τον εμβολιασμό́ αγοριών και κοριτσιών έναντι του ιού́ των ανθρωπίνων θηλωμάτων 2022. https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-dhmosias-ygieinhs/emboliasmoi/ethniko-programma-emboliasmwn-epe-paidiwn-kai-efhbwn/10314-systash-ths-ethnikhs-epitrophs-emboliasmwn-gia-ton-emboliasmo-agoriwn-kai-koritsiwn-enanti-toy-ioy-twn-anthrwpinwn-thhlwmatwn. Last accessed on 12/2023.↵
- WHO, Human papillomavirus and cancer: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papilloma-virus-and-cancer. Last accessed on 11/2023.↵
- CDC, HPV and Cancer: https://www.cdc.gov/cancer/hpv/basic-information.html. Last Accessed on 11/2023.↵
- CDC, HPV and men fact sheet: https://www.cdc.gov/sti/about/index.html Last Accessed on 11/2023.↵
- CDC, Questions about HPV Vaccine Safety: https://www.cdc.gov/vaccine-safety/vaccines/hpv.html#:~:text=HPV%20vaccine%20is%20safe%20and,sore%20arm%20from%20the%20shot.. Last accessed on 11/2023.↵
- ΕΜΑ, Gardasil 9: https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/gardasil-9. Last accessed on 11/2023.↵
- ΕΠΕ Παιδιών και Εφήβων 2017: https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-dhmosias-ygieinhs/emboliasmoi/ethniko-programma-emboliasmwn-epe-paidiwn-kai-efhbwn/6346-palaiotera-epe-paidiwn-kai-efhbwn. Last accessed on 11/2023.↵
- de Martel et al, Global burden of cancer attributable to infections in 2018: a worldwide incidence analysis. Lancet Global Health 2019, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31862245/↵
- CDC, How Many Cancers Are Linked with HPV Each Year? https://www.cdc.gov/cancer/hpv/cases.html#:~:text=Overview,about%2037%2C000%20of%20these%20cancers.. Last Accessed on 11/2023.↵
- Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων 2024.↵
- CDC, Vaccine Safety, Human Papillomavirus (HPV) Vaccine: https://www.cdc.gov/vaccine-safety/vaccines/hpv.html. Last accessed on 11/2023.↵