Μύθοι & Αλήθειες για τον ιό HPV

Διαβάστε μύθους και αλήθειες για τον ιό HPV εδώ. Βρείτε απαντήσεις σε όλες τις συχνές ερωτήσεις που υπάρχουν γύρω από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων.

Μύθοι και αλήθειες για τον ιό HPV scroll down

Αλήθεια:

Όποιος μολυνθεί από τον ιό HPV δεν είναι απαραίτητο ότι θα τον έχει για πάντα. Αυτό μπορούμε να το μάθουμε μέσω του μοριακού τεστ (π.χ. HPV DNA test). Εάν η μόλυνση δεν εξελιχθεί σε καρκίνο, στα περισσότερα άτομα το μοριακό τεστ θα βγει αρνητικό μετά από χρόνια. Ως εκ τούτου, το πιο πιθανό είναι ότι το άτομο «απαλλάσσεται» από τον ιό HPV μετά από ποικίλο χρονικό διάστημα, ανάλογα με την ανοσιακή απάντηση του οργανισμού του1.

Αλήθεια:

Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, η λεγόμενη «άμυνα» του οργανισμού αντιμετωπίζει τη μόλυνση και ο ιός HPV δεν προκαλεί καμία αλλοίωση στα κύτταρα ή προκαλεί ελαφρού βαθμού αλλοιώσεις, οι οποίες παρέρχονται αυτόματα μετά την πάροδο μερικών ετών. Αυτό που ισχύει είναι ότι για παράδειγμα, από τις 100 γυναίκες που θα μολυνθούν από τον ιό HPV, μόνο 1-2 γυναίκες κινδυνεύουν να εμφανίσουν προκαρκινική ή καρκινική αλλοίωση στον τράχηλο της μήτρας. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να επισκέπτονται τακτικά το γιατρό τους και να υποβάλλονται στις προβλεπόμενες εξετάσεις1.

Αλήθεια:

Ο ιός HPV προσβάλει εξίσου και τα 2 φύλα. Τα αγόρια θα πρέπει να εμβολιαστούν έναντι του HPV για να προστατευτούν από τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα, του πέους, του πρωκτού καθώς και από τα γεννητικά κονδυλώματα3. Έχει παρατηρηθεί ότι οι υψηλές εμβολιαστικές καλύψεις, διαδραματίζουν κομβικό ρόλο για την μελλοντική εξάλειψη της μόλυνσης αλλά και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας4.

Αλήθεια:

Τα κονδυλώματα δεν έχουν σχέση με τον καρκίνο. Είναι μικρές προεκβολές του δέρματος και των επιθηλίων και οφείλονται στη δράση των λεγόμενων «χαμηλού κινδύνου» τύπων του ιού HPV (συνήθως των τύπων 6 και 11). Προσβάλλουν εξίσου γυναίκες και άνδρες, υποτροπιάζουν συχνά, αλλά και υποχωρούν αυτόματα. Τα κονδυλώματα αποτελούν τη συχνότερη σεξουαλικά μεταδιδόμενη πάθηση. Παράλληλα, επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία του ατόμου και η συσχέτιση με τον καρκίνο οφείλεται στο γεγονός ότι τα άτομα που εμφανίζουν κονδυλώματα είναι πιθανότερο να είναι ταυτόχρονα φορείς και «υψηλού κινδύνου» τύπων HPV 16 και 181. Το εννεαδύναμο εμβόλιο έναντι του ιού HPV (τύποι 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58) που είναι διαθέσιμο, προστατεύει ταυτόχρονα από τους «υψηλού κινδύνου» τύπους του ιού HPV (τύποι 16 και 18) αλλά και από τους «χαμηλού κινδύνου» τύπους (τύποι 6 και 11)5. Οι τύποι 6 και 11 ευθύνονται για την μεμονωμένη ή σε συμπλέγματα στην πρωκτογεννητική περιοχή εμφάνιση των γεννητικών κονδυλωμάτων5.

Αλήθεια:

Το τεστ Παπ είναι μια εξέταση που κάνουν οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Παρόλα αυτά, η εμπειρία των τελευταίων περίπου 50 ετών έδειξε ότι, η εφαρμογή του τεστ Παπ δεν καλύπτει πλήρως τη γυναίκα στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η ευαισθησία του τεστ Παπ είναι περίπου 50-75%. Πλέον, υπάρχει και το HPV DNA test, το μοριακό τεστ ανίχνευσης του ιού HPV, του οποίου η ευαισθησία είναι πάνω από 90%. Συνεπώς, το τεστ Παπ, το HPV DNA test, η κολποσκόπηση και οι βιοψίες (όταν απαιτείται), αποτελούν το σύνολο των εξετάσεων της λεγόμενης δευτερογενούς πρόληψης, με την εφαρμογή των οποίων, προσπαθεί ο γιατρός να εκμηδενίσει τις πιθανότητες εξέλιξης σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Όσον αφορά στο εμβόλιο έναντι του ιού HPV, αυτό παρέχει πρωτογενή προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας καθώς και από άλλους καρκίνους και πρέπει να γίνεται ανεξάρτητα από την εφαρμογή των προαναφερθέντων μεθόδων δευτερογενούς πρόληψης. Με το συνδυασμό πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης μπορούν να επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα1.

Αλήθεια:

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων, ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV συστήνεται για αγόρια και κορίτσια στην ηλικία 9–11 ετών. Σε περίπτωση που ο εμβολιασμός δεν γίνει στη συνιστώμενη ηλικία, μπορεί να γίνει αναπλήρωση έως την ηλικία των 18 ετών3. Αντιστοίχως, οι υπεύθυνοι φορείς Υγείας άλλων χωρών (ΗΠΑ, Αυστραλίας, Καναδά κ.α.) συστήνουν τον εμβολιασμό έναντι του ιού HPV κατά προτεραιότητα στις ηλικίες μεταξύ 9-13 ετών1. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μέχρι και το τέλος του 2022, τα εμβόλια για τον ιό HPV έχουν συμπεριληφθεί στα προγράμματα εμβολιασμού περισσότερων από 130 χωρών6.
Ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV, ενδείκνυται σε αγόρια και κορίτσια για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του αιδοίου, του στοματοφάρυγγα, του πρωκτού και του πέους, όπως επίσης και καλοήθων νοσημάτων σχετιζόμενων με τον ιό HPV (π.χ. κονδυλώματα)3,12. Η μέγιστη προστασία έναντι του ιού HPV επιτυγχάνεται εφόσον ο εμβολιασμός ολοκληρωθεί πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας3,9. Στη χώρα μας είναι διαθέσιμο το εννεαδύναμο (HPV9) εμβόλιο HPV3.
Το εννεαδύναμο (HPV9) εμβόλιο έναντι του HPV, προστατεύει από 7 «υψηλού κινδύνου» τύπους του ιού HPV (τύποι 16,18,31,33,45,52,58), οι οποίοι σχετίζονται με τη μεγάλη πλειοψηφία των HPV σχετιζόμενων καρκίνων και από τους 2 «χαμηλού κίνδυνου» τύπους (τύποι 6,11) που προκαλούν τη μεγάλη πλειοψηφία των γεννητικών κονδυλωμάτων11. Επειδή τα μικρά κορίτσια και τα αγόρια κατά κανόνα δεν έχουν σεξουαλικές σχέσεις και ως εκ τούτου δεν έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό του HPV, η προστασία που θα τους παρέχει το εμβόλιο έναντι του ιού HPV είναι η μέγιστη δυνατή11. Αντίστοιχα, μια γυναίκα ή ένας άνδρας που έχει ήδη σεξουαλικές επαφές δεν είναι απαραίτητο ότι έχει μολυνθεί από έναν ή περισσότερους από τους τύπους που καλύπτουν τα εμβόλια1,8. Αλλά ακόμη και αν έχει μολυνθεί από κάποιον/κάποιους τύπους του ιού HPV, έχει να ωφεληθεί κάνοντας το εμβόλιο έναντι του ιού HPV για να προστατευθεί από τους υπόλοιπους τύπους. Επειδή δε η πιθανότητα να έχει μολυνθεί ταυτόχρονα και από τους 2 τύπους μια γυναίκα είναι ελάχιστη (<1 %), δε χρειάζεται να γίνει προηγουμένως καμία εξέταση για ανίχνευση του /των τύπου / ων του ιού, αλλά μπορεί να προχωρήσει άμεσα στον εμβολιασμό1.

Αλήθεια:

Το εννεαδύναμο (HPV9) εμβόλιο έναντι του ιού HPV έχει καλό προφίλ ασφαλείας και ανεκτικότητας9. Τα εμβόλια, όπως και τα φάρμακα είναι πιθανόν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες10. Όπως διαπιστώνεται και από το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) των Ηνωμένων Πολιτειών, μετά από αξιολόγηση των αποτελεσμάτων πλήθους μελετών, οι περισσότερες από τις ανεπιθύμητες ενέργειες του 9δύναμου HPV εμβολίου είναι συνήθως ήπιου βαθμού10(Οι πιο συχνές είναι: πόνος, ερυθρότητα (κοκκίνισμα) ή οίδημα (πρήξιμο) στο χέρι που έγινε το εμβόλιο, πυρετός, πονοκέφαλος ή αίσθημα κόπωσης, ναυτία, μυϊκός πόνος ή πόνος στις αρθρώσεις)10.

Αλήθεια:

Οπωσδήποτε χρειάζεται να γίνεται το τεστ Παπανικολάου1! Η παράλληλη διενέργεια μαζί με το εμβόλιο και του τεστ Παπανικολάου ή του HPV test είναι απαραίτητη και επιβεβλημένη1.

  1. ΕΟΔΥ Μύθοι και Αλήθειες σχετικά με τον HPV https://eody.gov.gr/Portals/0/Newsletter/2014/%CE%95%CE%9D%CE%97%CE%9C%CE%95%CE%A1%CE%A9%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F_%CE%94%CE%95%CE%9B%CE%A4%CE%99%CE%9F_%CE%9A%CE%95%CE%95%CE%9B%CE%A0%CE%9D%CE%9F_%CE%91%CE%A5%CE%93%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A3_2014.pdf. Last accessed on 11/2023.
  2. Hartwig S. et al, Estimation of the epidemiological burden of HPV-related anogenital cancers, precancerous lesions, and genital warts in women and men in Europe: potential additional benefit of a nine-valent second-generation HPV vaccine compared to first generation HPV vaccines. Papillomavirus Res 2015; 1:90-100.
  3. Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων 2024.
  4. Bigaard J, Franceschi S. Vaccination against HPV: boosting coverage and tackling misinformation. Mol Oncol. 2021 Mar;15(3):770-778. Epub 2020 Oct 15.
  5. Leslie SW et al, Genital Warts. [Updated 2023 May 30]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan.
  6. WHO, Immunization Coverage 2022: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/immunization-coverage, Last accessed on 11/2023.
  7. CDC, HPV Vaccine for Young Women: https://www.cdc.gov/sti/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv-vaccine-young-women.htm. Last accessed 11/2023.
  8. CDC, HPV Vaccination Recommendation https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/hpv/hcp/recommendations.html. Last accessed on 11/2023.
  9. CDC, HPV Vaccine Information for Young Women: https://www.cdc.gov/sti/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv-vaccine-young-women.htm. Last accessed on 11/2023.
  10. CDC, Human Papillomavirus (HPV) Vaccine: https://www.cdc.gov/vaccine-safety/vaccines/hpv.html?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/vaccinesafety/vaccines/hpv-vaccine.html. Last accessed on 11/2023.
  11. National Cancer Institute_ HPV and Cancer: https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/hpv-and-cancer. Last accessed on 11/2023.
  12. CDC, Cancers Caused by HPV: https://www.cdc.gov/hpv/about/cancers-caused-by-hpv.html?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/hpv/parents/cancer.html.. Last accessed 11/2023.